روز بیست و یکم فوریه 1952، دردانشگاه (ঢাকা - Dhaka - Dacca) چندین دانشجوی تظاهرات کننده، به ضرب گلوله پلیس، کشته شدند. خواست تظاهر کنندگان این بود که زبان مادری انها ( زبان بنگالی) که قصد داشتند آن را به نفع زبان" بزرگتر"، که بوسیله قدرتمندان، مورد استفاده قرار میگرفت حذف کنند، به رسمت شناخته شود. ( بنگلور شرقی)، پایتخت بنگلادش کنونی،

این مساله ای است که به شکهای مختلف و به طور مرتب نه تنها در اسیا بلکه در سایر قاره ها، مثلا در بسیاری کشورهای اروپایی و خارج اروپا و درتمام طول تاریخ درمورد زبانهای بومی به شکلهای گوناگون، تکرار می شود.در عمل معمولا با اعمال زور و اجبار و به نوعی تحمیل استفاده از زبان، که بیشتر اوقات زبان انگلیسی است، به وسیله نوعی سیستم اقتصادی، سیاسی، جنگی، دولتی اتفاق می افتد تا موقعیت خود در جهان را به زیان زبانهای مادری محلی تقویت کنند."من قوی هستم، ساکت شو، یا اگرمی خواهی حرفی بزنی، به زبان من حرف بزن".

به این ترتیب، کم کم محو شدن و مرگ زبانها اتفاق میفتد، و تمام مردم غنای شعور بزرگ خود را از دست می دهند – همانگونه که بسیاری زبانشناسان هشدار می دهند، و در 2019 جداگانه UN Unesco و ، هشدار می دهندو بویژه هشدار می دهند. در پیام سازمان جهانی اسپرانتو در 2018، دبیزکل یونسکو، Audrey Azoulay گفت :" ما باید از زبانها دفاع کنیم، بویژه زبانهای نادر، زبانهای بومی، زبانهایی که با سرعت یک زبان در دو هفته، در حال نابود شدن هستند –چیزی که برای میراث انسانی، غیر قابل جبران است. ما همچنین به وسیله سیاست های عمومی مناسب، از چند زبانی در آموزش، و همچنین در فضای مجازی اینترنت، دفاع می کنیم، تا تنوع زبانی و فرهنگی تمام گروههای انسانی، به زندگی خود ادامه دهند؛ و در نتیجه، همه بتوانند در مورد تاریخ و شخصیت خود که عصاره منابع سمبلیک قوم اصلی خودشان است، بیاموزند." [1]

بجز ظلم اجتماعی و مشکلات روانی به دلیل از دست دادن امکان استفاده از زبان مادری خود، و به دلیل تجربه و تسلط کم به استفاده از زبان تحمیلی، لازم است در مورد اثرات دیگر نیز هوشیار بود: تنوع بیولوژیکی و زبانی، از یکدیگر جدایی ناپذیرند. آنها درهم تندیده اند و بهم وابستگی دارند. با از دست دادن تنوع زبانی، شناخت سنتی که برای پایداری بیولوژیکی و برای زندگی، مهم است، از بین میرود.( بیانیه نهایی، شصت و چهارمین کنفرانس UN-NRO، بن، 2011 [2], [3] Terralingua

یونسکو در هفدهم نوامبر 1999، بیست و یکم فوریه را به عنوان روز جهانی زبان مادری اعلام کرد.همچنین در سال 2007، مجمع عمومی سازمان ملل متحد [4] دولتهای عضو را به " جلو انداختن امر حفظ و حمایت همه زبانهای مورد استفاده به وسیله مردم جهان" فرا خواند و همزمان، سال 2008 را سال جهانی زبان، نام گذاری کرد . [5]

در 2014 یونسکو در سایت خودش، ترجمه اسپرانتو پیام دبیر کل ، ایرینا بوکووا، را قرار داده بود. [6]

مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2016 بر اساس پیشنهاد تالار ثابت گفتگو در باره زبان های بومی (UNPFII/Foro Permanente/Постоянный форум/Instance Permanente) ، قطعنامه اعلام سال 2019 را به عنوان سال هانی زبانهای بومی پذیرفت. آن زمان، تالار گفتگو اطلاع داد که چهل درصد زبانهایی که در دنیا مورد استفاده قرار میگیرند، در تهدید نابودی قرار دارند. این واقعیت که بیشتر زبانهای مورد تهدید، زبانهای بومی هستند، فرهنگ و سیستم شناختی که بومیان مورد استفاده قرار میدهند را در معرض خطر قرار میدهد. [7]

اسپرانتو (Esperanto) چگونه به همه این مسایل مربوط میشود؟ ارزشهای اصلی این روز، یعنی تنوع زبانی و حق هر انسانی برای صحبت کردن به زبان مادری خودش، همان ارزش هایی هستند که جنبش جهانی اسپرانتو ازآن دفاع میکند. ما، اسپرانتودانان با احترام به رعایت حق زبان هر کس و در جهت برقراری عدالت زبانی در ارتباطات ، نمی خواهیم هیچ زبانی را محو کنیم، ما میخواهیم همه زبانها با احترام به حقوق زبانی همه ، عدالت زبانی، در ارتباطات حاکم شود. با همین هدف، از سالها پیش، سازمان جهانی اسپرانتو (Universala Esperanto-Asocio UEA) رسما این روز را جشن میگیرد، تا تاکید کند زبان جهانی اسپرانتو، آنگونه که زبانهای قدرت های اقتصادی و میلیتاریستس عمل می کنند، حذف کننده دیگر زبانها نیست. در حقیقت، اسپرانتو Vigdís FINNBOGADÓTTIR (رییس جمهوری ایسلند در فاصله 1980-1996) گفته است: "اکنون زمان آن است که ملتهای مختلف دریابند که زبان بیطرف ممکن است بتواند خاکریز واقعی دیگر فرهنگها در برابر تاثیر انحصار گرایانه تنها یک یا دو زبان باشد، همانگونه که امروز بیشتر و بیشتر، آشکار میشود. من از صمیم قلب امیدوارم که اسپرانتو بسرعت برای کمک به همه ملیتهای جهان، گسترش پیدا کند." [8] ابزار حفاظت در برابر از بین رفتن زبانهاست، همانطور که خانم

احتمالا هنوز کسی ممکنه سوال کنه: "چرا دقیقا اسپرانتو؟". علت ساده است.پشتیبان اسپرانتو، نه دولت ،منافع اقتصادی و فشارهای امپریالیستی است، نه مردمی که منافعشان، از بین رفتن مردم دیگر، زبان آنها یا بدست آوردن بازارهای آنها باشد. پشتیبان اسپرانتو، فقط انسانهای خیرخواه ملتهای مختلف هستند که هدفشان عدالت و برابری همه فرهنگها و زبانها در صلح بین همه انسانهاست.

"برای همکاری بین المللی، برای مردم بومی، برای بسیاری کشورهای چند زبانه، اسپرانتو، راه حل خوبی خواهد بود." دکتر Tove Skutnabb-Kangas [9]

"تقویت حقوق سخنوران هر زبان، هدفی است که اسپرانتو، به گونه اساسی بدان می پردازد."
پروفسور Robert Phillipson [10]

Esperanto - ، ایزاری برای سرعت بخشیدن به دستیابی به برابری ارتباطات و ارتباط عادلانه بین اقوام، فرهنگها و مردم است.

"... امیدوارم اسپرانتو به ایفای نقش دوگانه خود؛ حمایت از تنوع و خلق یگانگی ادامه دهد."
Rita Izsák-Ndiaye, Speciala Raportisto de UN [11]
UN ریتا اسحاق-نادی‌آیه ، گزارشگر ویژه سازمان ملل

استفاده از زبان واسط اسپرانتو در ارتباطات بین المللی، برابری حقوق زبانی را محقق میسازد و به همه کمک میکند زبان خود را زنده نگه دارند. این، پیامی روشن است که گویشوران اسپرانتو تمام دنیا می خواهند به مناسبت 21 ام فوریه به تمام دنیا برسانند.

- بوسیله www.lernu.net زبان جهانی اسپرانتو را بیاموزید! [12]

بخش اطلاعات انجمن جهانی اسپرانتو، UEA (13)
Vasil Kadifeli, Emilio Cid, Stefano Keller, Renato Corsetti و اعضای تیم
آگهی ها: © Peter Oliver و مترجمین کشورهای مختلف

www.linguistic-rights.org/21-02-2019   *   Internacia Jaro de Indigenaj Lingvoj 2019 (en, fr, es)